GERİ GÖNDERME HARİTASI – AVRUPA’DA SıNıR ŞIDDETINI BELGELENDIRME PLATFORMU

Bu harita, Avrupa Birliği sınırları içinde, dışında ve dışsallaştırılmış sınırları içinde sistematik şiddet ve geri göndermeleri belgelemekte ve ifşa etmektedir. Bu harita, otoriteler tarafından göz yumulan yahut yürütülen geri göndermelerin sistematik ve kurumsallaşmış yapısını görselleştirmek için bir alan sağlamaktadır. Yükselen yabancı düşmanı düzenlemeler, militarizasyon, güvenlik politikaları ve önleyici tedbirlerin kullanımı ile şiddet, geniş bağlamda Avrupa sınır rejiminin bir parçasıdır. Bu yapısal şiddetin uygulaması çoğunlukla Avrupa Birliği sınırlarının dışına taşere edilmektedir. Balkan koridorunun kademeli olarak kapatılması sırasında ve sonrasında artan geri göndermelerin de gösterdiği gibi, geri gönderme sınır hareketlerinin baskılanmasında kullanılan sistematik birer tekniktir. Bu harita ile, sistematik sınırdışı etme pratiklerinin görünürlüğünü artırmayı ve ortaya çıkan insan hakkı ihlalleri ile insanlık onuruna aykırı pratikleri, (uluslararası) korumanın yok sayılmasını ve yanı sıra fiziksel ve psikolojik şiddet, aşağılama ve ölümleri ifşa etmeyi amaçlamaktayız. Sözkonusu pratiklerin haritalandırılması Mart 2016’da Balkan koridorunun kapatılması ile başlamaktadır. 

İşbu harita projesi, geri göndermeler ve Avrupa Birliği sınırlarında yahut sınırdışında gerçekleşen şiddet karşısında pozisyon alan ve bu olguları belgeleyen çok sayıda grup ve birey üzerinden şekillenmiştir. Her ne kadar bu inisiyatifi başlatan grup ve bireyler, çoğunlukla eski Balkan koridorunda aktif olmuşsalar da, haritanın kendisi coğrafi olarak bu alanla sınırlı değildir. Zira geri göndermeler ve sınır şiddetinin kendisi evrensel bir olgudur. Bu harita, geri göndermeler karşısında pozisyon almak adına delil toplayan ve bu delilleri merkezileştiren, bu fiillere tanık olan ve hedef alınan herkes için açık bir araç olup, kapsayıcıdır. Geri göndermelerin tarihi aynı zamanda başarılı hukuki girişimleri de içeren direnişin, aktivist mücadelesinin ve sınırlar boyunca süregelen hareketlerin de tarihi olduğu üzre, bu harita aynı zamanda hareket içerisindeki insanların süregelen mücadelesini belgelemeyi ve insanları deneyimlerini veya tanık oldukları geri göndermeleri raporlamaya cesaret etmeyi de umut etmektedir. Sonuç olarak bizler yalnızca geri göndermeleri ve sınır şiddetini teşhir etmeyi ve onlara karşı mücadeleyi değil, ama aynı zamanda serbest dolaiım hakkını ve insanların onurlu bir yaşam beklentisi ile sınırları güvenli bir biçimde geçebilme hakkını da desteklemekteyiz.

“GERI GÖNDERME” ILE NEYI KASTEDIYORUZ

“Geri gönderme” tanımı, kişilerin bir ülkenin herhangi bir bölgesine giriş yaptıktan hemen sonra, idari işlemleri başlatarak orada kalma olasılığından yoksun kalarak, uluslararası koruma mekanizmaların erişemeden, kişisel durumlarını açıklayamadan ya da kendilerine karşı muameleye itiraz edemeden sınırdışı edilmeleri anlamına gelmektedir. Geri gönderme; ülke dışına çıkarma, doğrudan sınır dışı etme ya da geri kabul, veya bir ya da birden çok bölgesel sınır bağlamında gönüllü olmayan derhal geri göndermeleri içerir. İlgili bölgedeki yasal düzenlemelerin çerçevesine bağlı olarak, söz konusu zorla yerinden etmeler, ulusal hukuk bağlamında yasal, yarı-yasal yahut yasadışı pratikleri ifade edebilir. Ancak bu pratikler, sınırı geçmeye çalışan kişileri tehlikeye sokmaya devam etmektedir.

Dublin düzenlemeleri bağlamında hayata geçirilen sınır dışı işlemleri bu harita kapsammının dışında kalmaktadır, zira bu işlemler uluslararası koruma sağlandıktan sonra gerçekleştirilmiş idari işlemleri ifade etmektedir.